Opracowanie: Artur Sawicki, Leszek Kruczek
IBL 200 lat kartografii leśnej
W dniu 20 maja 2013 r. w Instytucie Badawczym Leśnictwa w Sękocinie Starym odbył się wernisaż wystawy pt. „200 lat kartografii leśnej”.
Wystawa obejmuje ponad 120 map oraz narzędzi służących do ich sporządzania. Zgromadzono na niej wiele eksponatów pochodzących z ubiegłych stuleci. Pierwsze mapy wspomagające prowadzenie gospodarki leśnej są odręcznymi, pięknie kaligrafowanymi rysunkami, nie zawsze precyzyjnie odzwierciedlającymi położenie odwzorowanych obiektów. należą do nich m.in. „Mappa Leśnictwa Kozienickiego" z 1810 r. i „Mapa Leśnictwa Koronnego Warszawa" z 1818 r.
Niektóre mapy obszarów leśnych, np. mapy Nadleśnictw Kozienice i Zwierzyniec, zaprezentowano jako kolejne cykle planów urządzania lasu, począwszy od prowizorycznego urządzania z 1946 r., przez urządzanie definitywne w 1954 r. oraz kolejne rewizje wykonywane co 10 lat aż do ostatniej. Teren Puszczy Kozienickiej uwidoczniony jest też na mapach powstałych w Instytucie Geodezji i Kartografii pod koniec XX wieku, które przedstawiają klasyfikacje drzew i siedlisk Puszczy zinterpretowane ze zdjęć satelitarnych.
Wystawę, która powstała dzięki inicjatywie dyrektora IBL prof. dr. hab. Tomasza Zawiły-Niedźwieckiego, współorganizowały instytucje zajmujące się kartografią leśną: Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych, Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej, Instytut Geodezji i Kartografii, Wydział Leśny SGGW oraz Ośrodek Kultury Leśnej w Gołuchowie. Prezentowane mapy pochodzą ze zbiorów organizatorów, a także Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Leśnego Zakładu Doświadczalnego SGGW w Rogowie oraz ze zbiorów własnych nadleśnictw i osób prywatnych.
Zastępca Dyrektora ds. Naukowych Instytutu Geodezji i Kartografii prof. dr hab. Andrzej Ciołkosz, Dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa prof. dr hab. Tomasz Zawiła-Niedźwiecki i mgr inż. Krzysztof Okła z Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych
Na wystawie przedstawiono również mapy sporządzane współcześnie metodami kartografii cyfrowej, a szeroki zakres ich zastosowań obejmuje wykaz 15 różnych typów map zdefiniowanych w „Instrukcji technicznej sporządzania i wydruku map leśnych" stanowiącej III część „Instrukcji urządzania lasu" z 2012 roku.
Uzupełnieniem map jest ekspozycja narzędzi służących do ich sporządzania, m.in. autograf, którego oryginał można obejrzeć w Muzeum Leśnym OKL w Gołuchowie, podziałka transwersalna – przyrząd niezwykle pomocny taksatorom przy precyzyjnym mierzeniu odległości na mapach oraz planimetr – będący przez całe dziesięciolecia podstawowym narzędziem do pomiaru powierzchni na mapach gospodarczych.
Prof. dr hab. Heronim Olenderek z Wydziału Leśnego SGGW i prof. dr hab. Arkadiusz Bruchwald z IBL
Po zakończeniu ekspozycji w siedzibie IBL w Sękocinie Starym wystawa będzie prezentowana również na Wydziale Leśnym SGGW w Warszawie i Wydziale Leśnym UP w Poznaniu, w Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej w Sękocinie, w siedzibach RDLP w Gdańsku i Radomiu, Ośrodku Kultury Leśnej w Gołuchowie, jak również podczas XXVII Ogólnopolskiej Konferencji Historyków Kartografii w Lublinie.
Zapraszamy do obejrzenia zdjęć w FOTOGALERII.
tekst: Artur Sawicki
Kustosz wystawy "200 lat kartografii leśnej"
fot. Leszek Kruczek