Nowe możliwości wykorzystania entomopatogenów, parazytoidów i drapieżców do ograniczania liczebności szkodliwych owadów

Profesor Iwona Skrzecz podała wiele cech entomopatogenicznych nicieni (EPNs), dzięki którym warto je wykorzystywać w ochronie roślin: wysoką aktywność owadobójczą, wytwarzanie form inwazyjnych zdolnych do aktywnego odszukiwania i porażania owadów, wysoki potencjał reprodukcyjny, możliwość izolowania ich naturalnych populacji aż z 20-30% próbek glebowych i łatwość masowego namnażania na sztucznych podłożach. A ponadto będąc makroorganizmami – nicienie nie podlegają procedurom rejestracyjnym jak inne środki ochrony roślin. Niestety wykorzystanie nicieni w integrowanej ochronie lasu ma też wady, z których do najważniejszych należy zaliczyć: wysokie koszty produkcji, a co za tym idzie także wysoką cenę biopreparatów, ich trwałość (tylko do 3-4 miesięcy od wyprodukowania), konieczność przechowywania w obniżonej temperaturze 5-100C, a ponadto dużą wrażliwość na niekorzystne warunki pogodowe, a zwłaszcza na suszę. Dlatego mimo znacznego wzrostu udziału sprzedaży pestycydów biologicznych w całości sprzedaży środków ochrony roślin na świecie, wartość sprzedaży EPNs nie przekracza 2% i utrzymuje się na stałym poziomie.

W ramach projektu badawczego przeprowadzono badania terenowe w celu sprawdzenia skuteczności preparatów EPNs w stosunku do gąsienic barczatki sosnówki i osnui gwiaździstej, pędraków chrabąszczy oraz imagines szeliniaka sosnowca. Okazało się, że czynnikiem decydującym o skuteczności biopreparatu są warunki pogodowe. Nicienie najlepsze warunki do rozwoju znajdują w warstwie wilgotnej gleby na głębokości od 5-25 cm, przy temperaturach powietrza 10-200C. Zastosowanie EPNs w formie aplikacji doglebowych w korzystnych warunkach pogodowych spowodowało redukcję liczebności barczatki sosnówki i osnui gwiaździstej o około 30-50%, a przy niekorzystnych – brak opadów, nie miało wpływu na liczebność szeliniaka sosnowca rozwijającego się w pniakach oraz na liczebność pędraków chrabąszczy. Podsumowując referat profesor Iwona Skrzecz stwierdziła, że wysoka cena limituje zastosowanie EPNs na większych powierzchniach w integrowanej ochronie lasu. Nicienie redukują liczebność szkodliwych owadów maksymalnie do 50%, a ich żywotność i patogeniczność zależy od warunków pogodowych, co w warunkach ocieplania się klimatu stawia ich stosowanie na terenach otwartych pod znakiem zapytania.

Kolejną prezentację pt. „Parazytoidy jaj barczatki sosnówki i określenie możliwości ich zwabiania przy użyciu atraktantów” przedstawiła dr hab. Lidia Sukovata .