Seminarium naukowe pt. „Ślady pożarów w drzewostanach z udziałem sosny i dębu w Puszczy Białowieskiej”

13 grudnia br. w Zakładzie Lasów Naturalnych Instytutu Badawczego Leśnictwa w Białowieży odbyło się seminarium naukowe dotyczące historii pożarów i ich wpływu na rozwój drzewostanów z udziałem dębu i sosny w Puszczy Białowieskiej.

Seminarium było podsumowaniem części prac w ramach projektu pt. ,,Historia rozwoju i dynamika naturalnych drzewostanów z udziałem dębu i sosny w Puszczy Białowieskiej” realizowanego przez Zakład Lasów Naturalnych IBL pod kierownictwem Pani dr inż. Ewy Zin.

Przywitanie przez kierownika Zakładu Lasów Naturalnych dr. hab. Rafała Palucha gości przybyłych na seminarium

Spotkanie rozpoczął Kierownik Zakładu dr hab. Rafał Paluch, witając wszystkich zgromadzonych gości. Następnie głos zabrała prelegentka, Pani dr inż. Ewa Zin, która swoją prezentację rozpoczęła od wprowadzenia w tematykę, przedstawiając dane z literatury polskiej i zagranicznej oraz wyniki badań historii pożarów w zbiorowiskach borowych Puszczy Białowieskiej, prowadzonych z wykorzystaniem metody dendrochronologicznej. Dowiedzieliśmy się, że badania te wyraźnie sugerują, iż na przestrzeni lat ogień był obecny nie tylko w borach, ale również w grądach Puszczy Białowieskiej, jednakże jego rola w dynamice tych drzewostanów nie była do tej pory określona. Nad zagadnieniem roli ognia w ekologii zbiorowisk liściastych zastanawiali się już północnoamerykańscy naukowcy. Na podstawie badań prowadzonych we wschodnich Stanach Zjednoczonych stwierdzono niezaprzeczalny wpływ zaburzeń pożarowych na skład gatunkowy i dynamikę lasów liściastych i mieszanych strefy umiarkowanej.

Wprowadzenie w tematykę historii pożarów w Puszczy Białowieskiej

W kolejnej części prezentacji przedstawione zostały wyniki z jednej powierzchni badawczej zlokalizowanej na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej (poza Białowieskim Parkiem Narodowym) na siedlisku grądowym. Materiał do analiz zbierany był w postaci wywiertów z drzew stojących oraz wyrzynków z pniaków lub martwych leżących drzew. Na podstawie analiz dendrochronologicznych określono liczbę pożarów oraz ich częstotliwość na przestrzeni wieków. Średnio pożary na tym obszarze występowały co 6 lat, a minimalny odstęp stwierdzony pomiędzy kolejnymi pożarami na tej powierzchni to tylko jeden rok. Zauważono znaczny spadek frekwencji pożarów od połowy XIX wieku i całkowity zanik tych zaburzeń z początkiem XX wieku. W strukturze wiekowej gatunków dla tej powierzchni wyróżnia się obecność starszych populacji dębu (w wieku nawet ponad czterysta lat) i sosny (w wieku ponad dwieście lat), natomiast w młodszych klasach wieku znaczny udział gatunków cienioznośnych oraz brak odnowienia sosnowego.

Uczestnicy seminarium ,,Ślady pożarów w drzewostanach z udziałem sosny i dębu w Puszczy Białowieskiej”

Na podstawie dotychczasowych wyników wiadomo, że ogień był jednym z kluczowych czynników kształtujących dynamikę drzewostanów Puszczy Białowieskiej. Swoje wystąpienie prelegentka zakończyła stwierdzeniem, że Puszcza Białowieska nie jest statyczna, a w przeszłości w grądach na tym obszarze panowały prawdopodobnie warunki inne niż obecnie. Na razie nie można jednoznacznie stwierdzić, jak lasy te wyglądały w przeszłości, jednakże prowadzone w ZLN IBL badania w ramach w/w projektu dają szansę na lepsze poznanie historii rozwoju drzewostanów liściastych i mieszanych.

Uczestnicy chętnie brali udział w dyskusji, która zakończyła seminarium

Na seminarium obecni byli przedstawiciele okolicznych nadleśnictw, pracownicy Białowieskiego Parku Narodowego oraz Instytutu Biologii Ssaków PAN. Temat zainteresował zgromadzonych gości, co można wnioskować po dużej liczbie pytań zadanych prelegentce.

Dr inż. Ewa Zin z Zakładu Lasów Naturalnych

Organizatorzy seminarium serdecznie dziękują wszystkim za uczestnictwo i dyskusję.

Tekst: Paula Całusińska

Zdjęcia: Kamil Pilch

Seminarium naukowe pt. „Ślady pożarów w drzewostanach z udziałem sosny i dębu w Puszczy Białowieskiej”

Słowa kluczowe

Zobacz wszystkie aktualności

Zmarł prof. dr hab. Tomasz Zawiła-Niedźwiecki

Prof. Stanisław Drozdowski dyrektorem Instytutu Badawczego Leśnictwa

Kontrolowane wypalanie wrzosowisk w Nadleśnictwie Przemków

Wizyta łotewskich właścicieli lasów

Seminarium pt. „Marymont Jastrzębowskiego. Instytut Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w latach 1836–1858”