LIFE+ ForBioSensing PL
Kompleksowy monitoring dynamiki drzewostanów Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych
Rodzaj projektu
Międzynarodowy
Status projektu
Realizowany
Okres realizacji
01.10.2014 - 30.06.2021
Nr umowy
KE:LIFE13 ENV/PL/000048; NFOŚiGW:485/2014/WN10/OP-NM-LF/D
Źródło finansowania
Komisja Europejska w ramach Instrumentu Life + oraz NFOŚiGW
Kwota finansowania
KE:1 958 988 €; NFOŚiGW:1 763 089 €; IBL:341 349€
Beneficjent
Instytut Badawczy Leśnictwa
Koordynator / Komórka wiodąca
Laboratorium Geomatyki IBL
Kierownik projektu
Dr hab. Krzysztof Stereńczak
Opis projektu
Projekt ForBioSennsing zakłada opracowanie i zastosowanie systemu monitoringu lasów Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem naziemnych powierzchni referencyjnych i danych teledetekcyjnych. Założeniem działań będzie powiązanie danych pozyskanych zdalnie z wynikami pomiarów naziemnych, w celu umożliwienia i ułatwienia późniejszego monitorowania procesów zachodzących w całej Puszczy.
Wyniki badań będą miały na celu poznanie aktualnego stanu lasów oraz analizę ich dynamiki na przestrzeni trwania projektu i po jego zakończeniu. Wyniki monitoringu w pierwszej kolejności wykorzystane będą do identyfikacji czynników warunkujących zmiany w Puszczy. Analiza czynników oraz ich intensywności pozwoli na zaimplementowanie odpowiednich działaniach ochronnych i gospodarczych, które pozwolą na ochronę tego cennego przyrodniczo obiektu. Poza tym całość prac ma na celu uzyskanie pewnych i miarodajnych wyników mających bezpośrednie przełożenie na działania służb Parku Narodowego i Lasów Państwowych. Unikalność Puszczy Białowieskiej powoduje, że jest to jedyny tego typu obszar w Unii Europejskiej, w związku z tym projekt będzie dotyczył tylko obszaru Polski.
Do najważniejszych spodziewanych rezultatów projektu należą:
- Szczegółowe analizy i mapy prezentujące w kolejnych latach informacje o Puszczy dotyczące m.in.: wielkości zapasu rosnącego i biomasy, innych cech charakteryzujących drzewostany (wysokość drzew, ich grubość, pokrycie koron i jego zróżnicowanie, skład gatunkowy, budowa pionowa, wielkość biomasy etc.), ilości martwych drzew, zasięgu i powierzchni luk, zasięgu i powierzchni zamierających drzewostanów świerkowych, miejsca ubywania jesionu, dynamiki odnowień, ilości leżącego martwego drewna, wielkopowierzchniowego rozkładu drzewostanów różnych klas wieku i o różnej strukturze,
- Mapy zbiorowisk roślinnych wraz z identyfikacją poszczególnych gatunków drzew,
- Opracowanie metod monitoringu dynamiki drzewostanów Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem niewielkiej liczby powierzchni naziemnych i danych teledetekcyjnych obejmujących cały jej obszar,
- Stworzenie chronologii wzorcowej szerokości słojów i lat wskaźnikowych dla wybranych gatunków drzew w Puszczy Białowieskiej,
- Stworzenie unikatowego geoportalu ze wszystkimi pozyskanymi i wytworzonymi danymi przestrzennymi na temat Puszczy Białowieskiej,
- Zagęszczenie istniejącej sieci stacji meteorologicznych w celu analizy mikroklimatu Puszczy. Stworzenie serwisu meteorologicznego online, który powinien sprawdzić się w promocji projektu i być bardzo użytecznym narzędziem dla turystów odwiedzających corocznie Puszczę.
Cele projektu
Projekt ma na celu opracowanie i zastosowanie metody monitoringu dużego obiektu leśnego z wykorzystaniem innowacyjnych technik i danych. Dzięki zastosowaniu najnowszych technik analiz ekosystemów leśnych możliwe będzie pozyskanie unikalnego dla Puszczy Białowieskiej zbioru danych przestrzennych i drzewostanowych. Połączenie danych teledetekcyjnych i fotogrametrycznych (np. LIDAR, zdjęcia satelitarne itp.) z pomiarami naziemnymi oferuje możliwość kompleksowego ujęcia dynamiki drzewostanów (lub homogenicznych fragmentów leśnych) tego cennego przyrodniczo obiektu leśnego. Rozpoznanie zmian struktury i składu gatunkowego, zachodzących w lasach Puszczy Białowieskiej pozwoli na zidentyfikowanie czynników warunkujących te procesy, ich dynamiki oraz wdrożenie odpowiednich przedsięwzięć ochronnych do działań praktycznych Parku i Nadleśnictw.
Do głównych celów projektu zaliczono:
- Monitoring dynamiki drzewostanów w Puszczy Białowieskiej (m.in. analizę składu gatunkowego, monitoring zmian w drzewostanach powodowanych zamieraniem świerka i jesionu, ekspansji grabu, itd.),
- Analizę sposobów odnawiania się, odmładzania i regeneracji drzewostanów, w tym z wykorzystaniem naturalnie powstających luk,
- Opracowanie zestawienia różnego rodzaju technik i danych teledetekcyjnych, optymalnego dla potrzeb monitoringu lasów,
- Charakterystykę mikroklimatu Puszczy,
- Promocję Puszczy poprzez materiały multimedialne.
Działania projektu są nakierowane na uzyskanie całościowego obrazu zmian drzewostanowych w Puszczy i ich dynamiki (poprzez użycie kilku serii czasowych różnych danych teledetekcyjnych) oraz zmianę punktowego monitoringu (pomiary na powierzchniach naziemnych) na powierzchniowy, w celu poprawy skuteczności prowadzonej na terenie Puszczy ochrony ekosystemów leśnych. Możliwe będzie również wnioskowanie o bioróżnorodności fragmentów Puszczy. Efekty działania opracowanego w projekcie systemu zostaną przedstawione w postaci opracowań i map wskazujących konkretne zmiany i ich przyczyny na przestrzeni lat.
Charakterystyka projektu
AKTUALNOŚCI
- W dniach 29 i 30 stycznia 2015 r. w Instytucie Badawczym Leśnictwa w Sękocinie Starym odbyły się spotkania w ramach projektu;
- Wszelkie ogłoszenia o postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych i o konkursach oraz specyfikacje istotnych warunków zamówienia dotyczących Projektu ForBioSensing - można odnaleźć w BIP Instytutu Badawczego Leśnictwa;
- więcej informacji o Projekcie ForBioSensing można odszukać na stronach Projektu, na portalach społecznościowych: https://www.facebook.com/pages/Forbiosensing/723694804396225?ref=hl oraz https://twitter.com/ForBioSensing, zapraszamy;
- W Puszczy Białowieskiej rozpoczęły się intensywne prace terenowe w ramach projektu Life+ ForBioSensing;
- W dniach 19-21 marca 2015 r., w Białowieży odbyła sięmiędzynarodowa konferencja "Ochrona i monitoring przyrody – na styku granic" zorganizowana przez Białowieski Park Narodowy oraz Centrum UNEP/GRID-Warszawa. Kierownik Projektu, dr inż. Krzysztof Stereńczak, wygłosił referat, pt.:"Monitorowanie dynamiki drzewostanów Puszczy Białowieskiej w ramach projektu LIFE+ ForBioSensing", więcej;
- Już niebawem - "Dzień Informacyjny LIFE 2015" ;
- Trwają prace terenowe na wybranych, stałych powierzchniach dendrochronologicznych;
- Rozpoczynamy współpracę z Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska;
- dnia 19.05 br ., Wydział Leśny Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Kierownik Projektu - dr inż. Krzysztof Stereńczak uczestniczył w seminarium naukowym "Spatial forestry - from inventory to modelling", wygłaszjąc referat, pt. : " Current projects on forest inventory and monitoring in Forest Research Institute" , poruszając również tematykę Projektu ForBioSensing;
- W dniu 27 maja 2015 r. odbyło się seminarium pt." Monitoring drzewostanów naturalnych Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych" w Zamiejscowym Wydziale Leśnym w Hajnówce, prowadzone przez Kierownika Projektu dr inż. Krzysztofa Stereńczaka oraz dr hab. Rafała Palucha, Koordynatora Projektu w Białowieży;
- seminarium poświęcone zagadnieniom projektowym w dn 28.05 br - Zespół Szkół Leśnych im. Leśników Polskich w Białowieży, ZLN IBL, więcej informacji na: http://www.zwl.pb.edu.pl/aktualnosci-o-wydziale/seminarium_o_metodach_monitoringu_drzewostanow_puszczy_bialowieskiej,378.html;
-
prowadzimy współpracę , w ramach praktyk, stażów oraz wolontariatu;
-
w dn 2-4.09.2015 r. odbyły się Targi Leśne w Rogowie, Zespół ForBioSensing również był obecny;
-
5 września 2015 r. uczestniczyliśmy w XI Leśnym Festynie Edukacyjnym w Gdyni;
-
7 września 2015 roku wzięliśmy udział w „Dniu dla szkół" w Białowieży;
-
W dniach 7-8 października 2015 roku odbyła się w Warszawie Konferencja „Środowisko Informacji", Zespół ForBioSensing również zaprezentował swoje osiągnięcia, więcej;
-
Zakończyliśmy pierwsze badanie ankietowe dotyczące wiedzy na temat Puszczy Białowieskiej;
Zakres uczestnictwa IBL
Projekt ForBioSensing realizowany jest przez pracowników administracyjnych oraz merytorycznych w placówkach Instytutu Badawczego Leśnictwa w Sękocinie Starym oraz w Białowieży. W skład Zespołu projektowego wchodzą:
Członek Zespołu FBS | Rola w Projekcie |
Krzysztof Stereńczak | Kierownik Projektu, Specjalista ds. geomatyki |
Damian Korzybski | Kierownik administracyjny |
Rafał Paluch | Koordynator Projektu w Białowieży, Specjalista ds. hodowli lasu |
Marta Piwowarska | Specjalista ds. monitorowania wskaźników Projektu |
Maja Winnicka | Specjalista ds. administracyjnych w Sękocinie Starym |
Dorota Rokosz | Specjalista ds. finansów |
Monika Gutman | Specjalista ds. administracji, w szczególności zamówienia publiczne |
Ewa Zin | Specjalista ds. badań ekologicznych |
Dorota Raczkowska - Paluch | Specjalista ds. administracyjnych w Białowieży |
Radomir Bałazy | Specjalista ds. geoinformatyki |
Łukasz Kuberski | Specjalista ds.pomiarów i analiz drzewostanowych |
Karol Rzeczycki | Specjalista ds.pomiarów geodezyjnych |
Kamil Pilch | Specjalista ds.pomiarów i analiz dendrochronologicznych |
Aneta Modzelewska | Specjalista ds. teledetekcji, w szczególności analizy danych hiperspektralnych |
Miłosz Mielcarek | Specjalista ds. GIS |
Specjalista ds. meteorologii | |
Adam Szulc | Specjalista ds. siedliskoznawstwa |
Rafał Sadkowski | Programista, rozwój automatycznych narzędzi analiz |
Małgorzata Białczak | Specjalista ds. teledetekcji |
Żaneta Ciarka | Specjalista ds. pozyskania i analizy danych skanowania laserowego |
Bartłomiej Kraszewski | Programista, wsparcie analizy danych |
Olga Jasińska | Specjalista ds. promocji |
Agnieszka Kamińska | Specjalista ds. modelowania statystycznego |
Wykonawcy projektu
Sękocin Stary ul. Braci Leśnej 3, Bud A, p.107
05-090 Raszyn
Tel. +48 22 71 50 663
e-mail: fbs-biuro@ibles.waw.pl
Partnerzy
Współpracujemy, poprzez wymianę cennych doświadczeń i obserwacji, z:
- Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska - Projekty GDOS.GOV.PL; Projekt Ogólnopolska kampania informacyjno-promocyjna „Poznaj swoją Naturę";
- patronują nam: "Głos Lasu" oraz "Przyroda Polska";