
Pierwsze wyniki Projektu „LIFE+ ForBioSensing zaprezentowane na konferencji w Białowieży”.
W dniach 30 listopada – 2 grudnia 2016 r. odbyła się I Międzynarodowa Konferencja Naukowa Projektu LIFE+ ForBioSensing PL Kompleksowy monitoring dynamiki drzewostanów Puszczy Białowieskiej z wykorzystaniem danych teledetekcyjnych.
Tematyką Konferencji był aktualny stan Puszczy Białowieskiej na podstawie pierwszych wyników Projektu.
Konferencję otworzył Dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa (IBL), dr hab. Janusz Czerepko, który przywitał zaproszonych gości oraz podkreślił znaczenie Projektu ForBioSensing w kontekście monitorowania oraz zarządzania Puszczą Białowieską.

Dyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa, dr hab. Janusz Czerepko, wita przybyłych gości
Zaproszeni goście, wśród których znalazło się wielu zza granicy, mieli okazję obejrzeć na wstępie pierwszy film promujący prace w ramach Projektu ForBioSensing. Tematyka filmu skupia się głównie na zaprezentowaniu idei samego Projektu oraz przybliżeniu specyfiki prac terenowych w nim realizowanych. Film można również obejrzeć na stronie projektowej pod adresem www.forbiosensing.pl.

Uczestnicy I Naukowej Konferencji Projektu LIFE+ ForBioSensing
Wśród prelegentów, znaleźli się polscy i zagraniczni specjaliści z zakresu sposobów i możliwości wykorzystania teledetekcji w analizach środowiska przyrodniczego (m.in. dr Hooman Latifi z Wydziału Teledetekcji Uniwersytetu w Würzburgu oraz dr Fabian Fassnacht z Instytutu Geografii i Geoekologii Instytutu Technologii w Karlsruhe), jak i eksperci zajmujący się wieloletnimi badaniami dotyczącymi Puszczy Białowieskiej (m.in. prof. Bogdan Brzeziecki i prof. Stanisław Miścicki z Wydziału Leśnego Szkoły Głównej Gospodarstwa Leśnego (SGGW) w Warszawie oraz dr hab. Elżbieta Malzahn z Zakładu Lasów Naturalnych Instytutu Badawczego Leśnictwa (ZLN IBL) w Białowieży).
Drugą grupę prezentujących stanowili członkowie zespołu Projektu LIFE+ ForBioSensing, którzy przedstawili metodykę oraz pierwsze wyniki badań prowadzonych w ramach Projektu.
Kierownik Projektu, dr inż. Krzysztof Stereńczak, wraz z kierownikiem administracyjnym, mgr. inż. Damianem Korzybskim, przedstawili jego zakres, stosowaną metodykę oraz poszczególne zadania, które są podejmowane w jej ramach. Przybliżyli również, w jaki sposób powzięte działania mogą przyczynić się do lepszego zarządzania Puszczą Białowieską, a także przedstawili działania promocyjne, które podejmowane są z dużą intensywnością.

Dr inż. Krzysztof Stereńczak podczas prezentacji działań projektowych
Tematyka sesji pierwszego dnia skupiła się wokół wykorzystania danych terenowych do monitoringu dynamiki drzewostanów Puszczy Białowieskiej. Przedstawione zostały następujące zagadnienia: długoterminowa dynamika drzewostanów na stałych powierzchniach badawczych przez prof. dr hab. Bogdana Brzezieckiego z SGGW w Warszawie oraz stan Puszczy na podstawie niemal dwuletnich pomiarów na powierzchniach monitoringowych Projektu ForBioSensing, który omówił dr hab. Rafał Paluch, kierownik placówki IBL w Białowieży.

Prof. dr hab. Bogdan Brzeziecki oraz dr hab. Rafał Paluch, prezentują informacje na temat dynamiki drzewostanów oraz stanu Puszczy Białowieskiej na podstawie pomiarów na stałych powierzchniach badawczych
Dużym zainteresowaniem cieszyła się prezentacja dr hab. Elżbiety Malzahn z ZLN IBL w Białowieży na temat klimatu Puszczy, w której przedstawione zostały m.in. trendy zmian opadów i temperatury powietrza oraz ich związek m.in. z gradacjami kornika drukarza.
Dynamikę procesu przewracania się martwych świerków w Białowieskim Parku Narodowym przedstawił prof. dr hab. Stanisław Miścicki z SGGW w Warszawie. O ilości i przestrzennym rozmieszczeniu martwego drewna w Puszczy Białowieskiej mówił Łukasz Kuberski, specjalista ds. pomiarów i analiz drzewostanowych w Projekcie LIFE+ ForBioSensing.

Prof. Stanisław Miścicki z SGGW w Warszawie oraz Łukasz Kuberski, specjalista ds. pomiarów i analiz drzewostanowych w Projekcie prezentują informacje na temat martwych świerków oraz martwego drewna
Przed sesją pytań dr inż. Ewa Zin z ZLN IBL w Białowieży przedstawiła zakres prowadzonych w Projekcie badań dotyczących radialnego przyrostu drzew na grubość z wykorzystaniem dendrometrów oraz omówiła metodykę analiz dendrochronologicznych.
Sesja w drugim dniu Konferencji poświęcona była metodom wykorzystującym dane teledetekcyjne pozyskane w Projekcie oraz określeniu stanu Puszczy Białowieskiej z ich wykorzystaniem.
Mgr Aneta Modzelewska omówiła aktualny skład gatunkowy drzewostanów Puszczy, który określony został dzięki wykorzystaniu danych hiperspektralnych, natomiast mgr inż. Żaneta Piasecka przedstawiła sposoby detekcji i pomiaru luk w drzewostanach Puszczy Białowieskiej, stosowane w Projekcie ForBioSensing oraz zaprezentowała pierwsze wyniki badań. O wykorzystaniu lotniczego skanowania laserowego (ALS) w detekcji drzew opowiedział dr inż. Bartłomiej Kraszewski, zaś detekcję drzew martwych na podstawie danych teledetekcyjnych zaprezentowała mgr inż. Małgorzata Białczak. Ogólną charakterystykę drzewostanów Puszczy Białowieskiej na podstawie danych teledetekcyjnych przedstawił kierownik Projektu, dr inż. Krzysztof Stereńczak.

Członkowie zespołu Projektu LIFE+ ForBioSensing, mgr Aneta Modzelewska, mgr inż. Żaneta Piasecka, mgr inż. Małgorzata Białczak oraz dr inż. Bartłomiej Kraszewski, podczas prezentacji nt. wykorzystania teledetekcji do analizy stanu drzewostanów Puszczy Białowieskiej w Projekcie
W dalszej części sesji swoje wystąpienia prezentowały osoby reprezentujące podmioty korzystające z danych pozyskanych w Projekcie ForBioSensing na podstawie umów o udostępnienie danych do wdrożeń naukowych lub praktycznych.
Spośród blisko 30 licencjobiorców sposób wykorzystania danych zaprezentowali m.in. mgr Jakub Bubnicki z Instytutu Biologii Ssaków PAN (IBS PAN) w Białowieży, który zajmuje się zagadnieniem przestrzennego rozmieszczenia zwierząt kopytnych m.in. przy pomocy danych teledetekcyjnych, mgr inż. Wiesław Klimiuk z Białowieskiego Parku Narodowego (BPN), który pozyskane dane wykorzystał m.in. do inwentaryzacji traszki grzebieniastej czy też dr inż. Marek Ksepko z Biura Urządzenia Lasu i Geodezji Leśnej (BULiGL), Oddział w Białymstoku, który opowiedział o wykorzystaniu udostępnionych wyników Projektu ForBioSensing na potrzeby opracowanego przez BULiGL Aneksu do Planu Urządzenia Lasu Nadleśnictwa Białowieża.

Dr inż. Marek Ksepko z BULiGL w Białymstoku, mgr inż. Wiesław Klimiuk z BPN oraz mgr Jakub Bubnicki z IBS PAN w Białowieży prezentują, w jaki sposób dane z Projektu ForBioSensing zostały wykorzystane w ich pracy
O swoich doświadczeniach w wykorzystaniu teledetekcji do wsparcia monitorowania zamierania drzew na skutek gradacji kornika drukarza opowiedział dr Hooman Latifi z Wydziału Teledetekcji Uniwersytetu w Würzburgu. Dr Fabian Fassnacht z Instytutu Geografii i Geoekologii Instytutu Technologii w Karlsruhe podzielił się swoją wiedzą w zakresie wykorzystania danych teledetekcyjnych w klasyfikacji gatunków drzew.

Dr Hooman Latifi i dr Fabian Fassnacht podczas swoich prezentacji z zakresu wykorzystania danych teledetekcyjnych
Przed sesją dyskusyjną dr inż. Krzysztof Stereńczak oraz dr hab. Rafał Paluch przedstawili aktualny stan drzewostanów świerkowych w Puszczy Białowieskiej na podstawie badań przeprowadzonych w Projekcie LIFE+ ForBioSensing.
Trzeciego dnia uczestnikom Konferencji zostały przedstawione powierzchnie monitoringowe założone w ramach Projektu LIFE+ ForBioSensing na terenie Puszczy Białowieskiej. Przy tej okazji zaprezentowane zostało również szerokie spektrum zmienności zbiorowisk leśnych. Uczestnicy sesji terenowej mieli okazję m.in. przejść ścieżkami edukacyjnymi „Żebra Żubra” oraz „Puszczańskie Drzewa”.

Uczestnicy sesji terenowej
Prezentacje, które pojawiły się na Konferencji i których autorzy wyrazili zgodę na publikację (zaproszeni prelegenci), będą sukcesywnie udostępniane na stronie internetowej Projektu (www.forbiosensing.pl), zaś materiały pokonferencyjne zostaną wydane w formie drukowanej w 2017 roku. Bieżące wyniki Projektu, prezentowane na konferencji, są elementem przygotowywanych publikacji naukowych.
Tekst: mgr Olga Jasińska
Zdjęcia: mgr Olga Jasińska, mgr Kamil Pilch