LIFE Model Forest: Modelowe zarządzanie siedliskami leśnymi oraz gatunkami związanymi z siedliskami leśnymi i drzewami

Opis projektu

Projekt realizowany w ramach współpracy czesko-polsko-austriackiej. W kontekście realizacji ochrony lasów na obszarach Natura 2000 na terenie południowej Polski, północnych i północnych Czech oraz północnej Austrii, kluczowe jest wdrażanie działań zwiększających bioróżnorodność, odbudowujących strukturę siedlisk, eliminujących inwazyjne gatunki obce i przywracających naturalne procesy, m.in. poprzez pozostawianie drzew do naturalnego rozkładu, tworzenie i utrzymywanie zbiorników wodnych, kontrolę wpływu zwierzyny, eliminację osobników niepożądanych gatunków oraz promowanie zrównoważonej rekreacji i szerzenie wiedzy i dobrych praktyk wśród lokalnych społeczności i organów administracji.

Projekt LIFE Model Forest otrzymał dofinansowanie z programu LIFE Unii Europejskiej.

Cele projektu

Głównym celem projektu LIFE Model Forest jest poprawa stanu ochrony siedlisk i gatunków oraz eliminacja inwazyjnych gatunków obcych na wybranych obszarach Natura2000 poprzez wypracowanie spójnego modelu ochrony siedlisk leśnych i związanych z nimi gatunków we współpracy z jednostkami administracyjnymi, właścicielami gruntów oraz wolontariuszami.

Celami szczegółowymi są:

• poprawa stanu ochrony 11 siedlisk (3 priorytetowe) i 12 gatunków (3 priorytetowe) na łącznie 20 obszarach SCI/SCA w 2 krajach UE (Czechy, Polska, Austria) z możliwością rozszerzenia wyników na inne kraje, w tym przede wszystkim na Austrię. Ww. siedliska to: 91D0, *91E0, *9180, 9110, 9130, 9170, 9190, 91F0, 91T0, 91U0, 7140, a gatunki: *1084 Osmoderma eremita, *1078 Callimorpha quadripunctaria, *4094 Gentianella bohemica, 1079 Limoniscus violaceus, 1083 Lucanus cervus, 1086 Cucujus cinnaberinus, 4026 Rhysodes sulcatus, 4014 Carabus variolosus, 1193 Bombina variegata, 1180 Bombina bombina, 1166 Triturus cristatus, 1381 Dicranum viride.
• opracowanie i rozpowszechnienie w celu dalszego wykorzystania czterojęzycznej (po angielsku, polsku, czesku i niemiecku) metodologii usuwania inwazyjnych roślin obcych, w tym potencjalnie bardzo niebezpiecznej dla rodzimych ekosystemów kolczurki klapowanej Echinocystis lobata.

Charakterystyka projektu

Koncepcja projektu

W ramach projektu planuje się inwentaryzację i opis stanu zachowania oraz ochrony ww. siedlisk oraz gatunków, a także występowanie obcych gatunków inwazyjnych w obrębie wybranych przygranicznych (granica Polska-Czechy, granica Czechy-Austria) obszarów Natura 2000. Następnie planuje się opracowanie działań ochronnych i odtwarzających siedliska oraz populacje gatunków docelowych, a także eliminację inwazyjnych gatunków obcych we współpracy z wolontariuszami oraz właścicielami gruntów znajdujących się na terenach chronionych. Na podstawie sześciu lat monitoringu skutków prowadzenia zaplanowanych działań planuje się opracowanie metodyki ochrony i odtwarzania siedlisk i gatunków docelowych, zwalczania inwazyjnych gatunków obcych, a także rozpowszechniania wiedzy i dobrych praktyk wśród lokalnych społeczności i organów administracji.

Projekt składa się z pięciu pakietów roboczych (Work Packages):
WP1: Zarządzanie projektem, nadzór nad harmonogramem, komunikacja pomiędzy partnerami, zarządzanie ryzykiem;
WP2: Kompleksowa i szczegółowa inwentaryzacja obszarów Natura2000 ujętych w projekcie;
WP3: Zaplanowanie i wdrożenie działań mających na celu ochronę wybranych siedlisk i gatunków, eliminację inwazyjnych gatunków obcych, polepszenie funkcjonowania ekosystemów oraz usług socjo-ekonomicznych;
WP4: ocena wpływu projektu na bioróżnorodność i usługi ekosystemowe, ocena skuteczności i zasięgu działań PR w podnoszeniu świadomości oraz angażowaniu interesariuszy;
WP5: komunikacja między beneficjentami projektu, interesariuszami i społeczeństwem; szerokie udostępnienie informacji i wyników projektu; promowanie powielania wypracowanych dobrych praktyk; organizacja konferencji oraz stworzenie planu działań po zakończeniu projektu.

Zakres uczestnictwa IBL

Instytut Badawczy Leśnictwa uczestniczy w realizacji pakietów roboczych WP1- WP5, w zakresie:

WP1: Współpracy z koordynatorem projektu dotyczącej zarządzania projektem

WP2: Zaplanowanie i realizacja szczegółowej i kompleksowej inwentaryzacji wybranych obszarów Natura2000 objętych projektem

WP3: Zaplanowania i współorganizacji działań odtwarzających i ochronnych dla gatunków i siedlisk docelowych oraz eliminacji inwazyjnych gatunków obcych

WP4: Przeprowadzenia inwentaryzacji końcowej i pracowania końcowego raportu monitoringowego dotyczącego wpływu działań projektowych na populacje gatunków docelowych oraz stan siedlisk

WP5: Opracowania metodyki ochrony gatunków i siedlisk docelowych oraz zwalczania inwazyjnych gatunków obcych, udziału w rozpowszechnianiu dobrych praktyk, współorganizacji planu działań po zakończeniu projektu.

Wykonawcy projektu

Zakład Lasów Górskich
prof. dr hab. Wojciech Grodzki
dr inż. Adam Wójcicki
dr inż. Marcin Jachym
dr inż. Mariusz Kapsa

Zakład Ekologii Lasu
dr inż. Adam Cieśla
dr hab. Janusz Czerepko
dr inż. Radosław Gawryś
mgr inż. Kateryna Lipińska

Partnerzy

*K – koordynator, P – partner