FORTHREATS (6. PR)

Opis projektu

Projekt realizowany w ramach 6. Programu Ramowego Badań i Rozwoju Technologicznego Unii Europejskiej, priorytet 8.1. Badania zorientowane na wspieranie polityk – Naukowe wsparcie dla polityk.

Cele projektu

Najważniejszym celem projektu FORTHREATS jest pomoc w zapobieganiu powstawania strat ekonomicznych, ekologicznych, społecznych i kulturowych, które mogłyby zaistnieć wskutek pojawienia się chorób i obcych gatunków inwazyjnych w europejskich lasach. Będzie to możliwe dzięki utworzeniu sieci ekspertów, należących do różnych organizacji i jednostek badawczych, którzy dokonają syntezy dostępnej na ten temat wiedzy oraz zaproponują działania profilaktyczne. Projekt ten wielowątkowo wpisuje się w Priorytet 8.1 „Naukowe wsparcie dla polityk” i będzie stanowić podstawę do prowadzenia polityki wzmożonej ochrony obszaru Unii Europejskiej przed zagrożeniem ze strony obcych, inwazyjnych gatunków patogenów i szkodników owadzich.

Charakterystyka projektu

Realizacja projektu FORTHREATS ma na celu zebranie wiarygodnych informacji o potencjalnych zagrożeniach ze strony patogenów oraz szkodników owadzich występujących obecnie oraz nowych lub obcych gatunków inwazyjnych. Powstała baza danych umożliwi ocenę ryzyka ich wystąpienia w poszczególnych krajach Europy oraz zaproponowania podjęcia działań profilaktycznych. Wystąpienie nowych chorób drzew leśnych związane jest albo z pojawem nowych gatunków patogenów (powstałych np. w wyniku mutacji), lub z zawleczeniem do Europy egzotycznych gatunków patogenów, głównie z Azji. W obu przypadkach międzynarodowy handel nasionami i sadzonkami umożliwia transport roślin na duże odległości wraz z ich szkodnikami i chorobami. Należy oczekiwać, że dynamiczny rozwój światowego handlu materiałem roślinnym może skutkować wzrostem zagrożenia ze strony obcych, inwazyjnych gatunków patogenów i szkodników owadzich. Istotnym elementem projektu jest graficzne opracowanie (mapy) występowania zagrożeń w poszczególnych krajach członkowskich Unii oraz rozpoznanie dróg ich przenoszenia.

Dla potrzeb realizacji projektu stworzono konsorcjum, w którego skład wchodzą 23 jednostki naukowo-badawcze z 20 krajów Europy oraz dodatkowo 6 partnerów spoza Europy (Federacja Rosyjska, Chiny, Republika Południowej Afryki, USA i Australia).

Cele badawcze projektu realizowane będą na przestrzeni dwóch lat i obejmą :

– stworzenie bazy danych o możliwych zagrożeniach lasów Europy powodowanych przez nowe choroby i obce gatunki inwazyjne;

– identyfikację nowych patogenów obecnych w lasach europejskich oraz zestawienie powodowanych przez nie chorób;

– rozpoznanie prawdopodobnego pochodzenia zagrożeń przez patogeny i ich przemieszczania się na terenie Europy;

– ocenę jakościową i ilościową głównych zagrożeń w kontekście geograficznym i klimatycznym;

– wskazanie możliwych działań zapobiegawczych i standaryzację metod ochronnych;

– przegląd bieżącego stanu wiedzy oraz wskazanie tych obszarów, w których niezbędne będzie podjęcie badań naukowych.

Zadania projektu będą realizowane w ramach pięciu pakietów roboczych (WP), obejmujących wszystkie aspekty zjawisk związanych z występowaniem patogenów i chorób:

WP1 – Diagnozowanie i monitoring

WP2 – Pochodzenie

WP3 – Rozprzestrzenianie

WP4 – Wpływ na lasy

WP5 – Opracowanie raportu końcowego

Zakres uczestnictwa IBL

Instytut Badawczy Leśnictwa w ramach projektu FORTHREATS będzie prowadził analizy dotyczące obecnego i przyszłego występowania chorób oraz identyfikacje nowych gatunków inwazyjnych w lasach polskich. Instytut będzie uczestniczył w jednym z pięciu głównych zadań roboczych: Detekcja i monitoring nowych chorób i zagrożeń powodowanych przez obce gatunki inwazyjne (odpowiada pakietowi WP 1).

W ramach tego zadania będą realizowane następujące cele:

1. Opracowanie aktualnej listy zagrożeń na terenie Polski wraz z określeniem ich rozmiaru i nasilenia.
2. Analiza i przedstawienie dostępnych sposobów i narzędzi służących wykrywaniu, diagnozowaniu i monitorowaniu pojawiających się gatunków inwazyjnych patogenów.
3. Opracowanie standardowych narzędzi diagnostycznych opartych na aktualnych danych i wiedzy w tej dziedzinie.
4. Stworzenie bazy danych wykrytych patogenów.

Wykonawcy projektu

Zakład Fitopatologii Leśnej
Sękocin Stary, ul. Braci Leśnej 3
05-090 Raszyn
tel. 22 7150 561, fax. 22 7150 558
dr inż. Monika Małecka

Partnerzy

* K – koordynator; P – partner