Postępowanie ochronne w drzewostanach jodłowych zagrożonych przez owady i patogeny grzybowe

Opis projektu

Po okresie regresu jodły, przypadającym II połowę 20. wieku, nastąpiła wyraźna poprawa jej zdrowotności, a w okresie ostatniego 20-lecia kondycję jodły można uznać za bardzo dobrą. Obecnie nie ma problemu zamierania tego gatunku, natomiast pojawiają się specyficzne problemy z jego zdrowotnością, mające charakter bardziej lub mniej lokalny. Do problemów tych należy występowanie chorób infekcyjnych (choroby korzeni, rak jodły, zamieranie pędów), dotyczące drzew w różnym wieku, w tym także upraw i młodników zakładanych w przebudowywanych drzewostanach przedplonowych. Owady, wyrządzające szkody w odnowieniach i drzewostanach różnych klas wieku, to głównie mszyce Dreyfusia sp., zwójki jodłowe oraz owady kambio- i ksylofagiczne powodujące wydzielanie się posuszu, także w drzewostanach młodszych (Cryphalus piceae). Publikacje dotyczące tych zagadnień są albo nieliczne, albo pochodzą sprzed wielu lat, wobec czego informacje literaturowe wymagają uzupełnienia lub uaktualnienia w dostosowaniu do dzisiejszych realiów technologicznych, gospodarczych i środowiskowych.

Prace badawcze prowadzone są na terenie RDLP w Krakowie, Krośnie i Radomiu, w drzewostanach jodłowych i ze znacznym udziałem jodły, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów, na których występują specyficzne problemy ochronne. Badania prowadzone są w uprawach i odnowieniach naturalnych, młodnikach i podrostach oraz drzewostanach starszych, w odniesieniu do chorób infekcyjnych, owadów liściożernych i ssących oraz owadów kambio- i ksylofagicznych.

W pierwszym etapie obejmują one określenie nasilenia występowania i poziomu szkodliwości badanych czynników w drzewostanach znajdujących się w różnych fazach rozwojowych, w zależności od sposobu (naloty i podrosty – uprawy i młodniki) oraz miejsca (powierzchnia otwarta – pod okapem drzewostanu) ich powstania, a także składu gatunkowego (występowanie gatunków domieszkowych). Badania jakościowo-ilościowe prowadzone są z zastosowaniem standardowych procedur badań fitopatologicznych i entomologicznych, uwzględniających specyfikę badanych czynników. Szczegółowymi badaniami objęte zostaną mszyce z rodzaju Dreyfusia, zwłaszcza w zakresie określenia gatunku(ów) i ich biologii.

W drugim etapie badań określone zostaną propozycje metod postępowania ochronnego w odniesieniu do poszczególnych czynników, a skuteczność tych działań będzie podlegać ocenie drogą doświadczeń terenowych, z zastosowaniem odpowiednich procedur dostosowanych do ich specyfiki.

Cele projektu

Celem badań jest określenie zagrożeń biotycznych jodły w aspekcie jakościowym (sprawcy: patogeny, owady; szkodliwość) i ilościowym (nasilenie i przestrzenne rozmieszczenie problemu) w obszarach o jej znacznym udziale w południowej Polsce oraz opracowanie wskazań profilaktyczno-ochronnych w dostosowaniu do lokalnego obrazu zagrożenia i charakterystyki drzewostanu.

Charakterystyka projektu

Projekt ma charakter naukowy oraz aplikacyjny.

Zakres uczestnictwa IBL

Projekt jest realizowany przez pracowników Zakładu Lasów Górskich i Zakładu Ochrony Lasu IBL.

Wykonawcy projektu

dr hab. inż. Wojciech Grodzki prof. IBL – Kierownik projektu

dr inż. Sławomir Ambroży – Wykonawca

dr inż. Marcin Jachym – Wykonawca

dr inż. Mieczysław Kosibowicz – Wykonawca

dr inż. Anna Żółciak – Wykonawca

Małgorzata Zawadzka – Wykonawca

Partnerzy