Tempo i kierunki sukcesji regeneracyjnej w różnych typach zbiorowisk leśnych na terenach pohuraganowych w Puszczy Białowieskiej w okresie 30 lat na przykładzie stałych powierzchniach badawczych IBL

Opis projektu

Wyrazem zainteresowania tą tematyką badawczą są prowadzone obecnie badania na terenach pohuraganowych wyłączonych spod ingerencji człowieka i zagospodarowanych w Puszczy Piskiej. Badania te jednakże dotyczą głównie zbiorowisk borowych i stosunkowo krótkiego czasu (około 10 lat). Ponadto, Puszcza Piska, była intensywnie użytkowana przez człowieka. W tym kontekście, warto zwrócić uwagę na potrzebę kontynuacji wieloletnich badań zmian roślinności na stałych powierzchniach badawczych IBL w Puszczy Białowieskiej założonych w 1982 r. po przejściu huraganu w obiektach od wielu dziesięcioleci wyłączonych spod bezpośredniej ingerencji człowieka (Białowieski PN oraz rezerwaty przyrody) oraz ich porównanie z pohuraganowymi terenami zagospodarowanymi w Puszczy Białowieskiej.

Instytut Badawczy Leśnictwa dysponuje siecią stałych powierzchni badawczych, a opisy wyników badań znajdują się w dokumentacjach naukowo badawczych. Pracochłonne pomiary drzewostanów, analizę roślinności runa w bardzo trudnych warunkach terenowych zostały wykonane aż trzykrotnie w 1983 r. (stan zaraz po przejściu huraganu), w 1984 r. oraz 1989 r. ze względu na dużą dynamikę zmian w początkowych etapach sukcesji regeneracyjnej po zaburzeniu. W okresie kilku lat po przejściu huraganu stwierdzono w wielu siedliskach leśnych dominację odnowienia grabu i lipy, natomiast typowe gatunki wczesnosukcesyjne były bardzo słabo reprezentowane.

Prowadzone badania w projekcie odpowiedzą więc na pytania:

– jak przebiega sukcesja regeneracyjna w warunkach naturalnych na poszczególnych typach zbiorowisk i czy można ją wykorzystać w naszych działaniach gospodarczych

– czy i jak bardzo zmienia się skład gatunkowy zbiorowisk chronionych programem Natura 2000 (grądy, świerczyna na torfie, łęgi) wskutek wielkoobszarowych naturalnych zaburzeń (po huraganie)

– jakie jest tempo i kierunki regeneracji zbiorowisk leśnych warunkach naturalnych, a jakie w warunkach gospodarki leśnej

Zostaną sformułowane wnioski praktyczne w zakresie ochrony przyrody wybranych siedlisk leśnych Natura 2000, uwzględniające konsekwencje przyrodnicze huraganów. Wyniki badań mogą przyczynić się do pełniejszego wykorzystywania procesów naturalnych zachodzących po zaburzeniach, a więc do rozwoju półnaturalnej hodowli lasu.

Cele projektu

Celami badań w projekcie są:

– określenie zmian składu gatunkowego roślinności zbiorowisk leśnych (drzewostanów, runa) wskutek huraganu po upływie 30 lat w warunkach braku ingerencji człowieka,
– określenie i porównanie tempa zmian i kierunku sukcesji regeneracyjnej w warunkach bez ingerencji człowieka i w lasach gospodarczych
-porównacie składu roślinności ze składem modelowym w badanych zbiorowiskach leśnych
-ocena przyrodnicza i gospodarcza regeneracji różnych typów młodych ekosystemów leśnych o charakterze naturalnym i półnaturalnym po upływie 30 lat.

Charakterystyka projektu

Projekt ma charakter naukowy oraz aplikacyjny.

Zakres uczestnictwa IBL

Projekt jest realizowany przez pracowników Zakładu Lasów Naturalnych IBL.

Wykonawcy projektu

Partnerzy